Stichting Maritiem Onderzoek Nederland (Stimon) komt op voor de belangen van wrakduikers en fungeert als gesprekspartner tussen de overheid en wrakduikers. ‘Als stichting ondersteunen we het inventariseren en lokaliseren van wrakken. Het oplossen van die maritieme puzzel is geweldig’, zegt Hans van der Weide als secretaris van de stichting.

Hans deelt zijn passie onder meer met voorzitter Bjorn Sloos en penningmeester Feiko Riemersma. ‘Het is leuk om die passie te delen met een grote groep’, zegt Bjorn. De Stichting komt daarmee niet alleen op voor de belangen, maar zorgt ook voor verbinding tussen wrakduikers. ‘Tijdens de Duikvaker beurs vertellen we bijvoorbeeld meer over de verschillende schepen en locaties voor wrakduikers.’ In het totaal zijn er 12 verschillende groepen duikers met duikschepen.

‘We springen overboord en weten nooit wat we tegenkomen’

Mooie minivakanties

Stimon is er zowel voor de recreatieve als de onderzoekende wrakduiker. ‘Het gaat om het avontuur: we springen overboord en weten nooit wat we tegenkomen. Het zijn eigenlijk mooie minivakanties in eigen land’, zegt Hans. Volgens hem hoef je niet naar Egypte om in een mooi gebied te duiken. ‘Je ontdekt het leven op een wrak. Het is als het ware een eilandje in de zee met sponzen, kreeften en krabben. Je ziet ontzettend veel leven en kunt de maritieme geschiedenis ontdekken.’

Veel wrakduikers zien het als een hobby om de maritieme geschiedenis van een wrak te achterhalen. ‘Amateurs zijn wat dat betreft de oren en ogen op dat gebied’, zegt Feiko. Zij steken vaak erg veel tijd en energie in het oplossen van deze puzzels. ‘Je komt vervolgens meer te weten over de missie van de scheepslieden. Het is prachtig om dat vervolgens door te vertellen aan nabestaanden. Dat is wat we leuk vinden’, zegt Bjorn.

Restricties

Toch is het achterhalen van de historie van een wrak niet altijd mogelijk. ‘Duikers moeten soms objecten meenemen voor onderzoeken, maar de wet maakt dat dit strafbaar is’, legt penningmeester Feiko uit. In 1983 ontstonden de eerste restricties voor duikers. ‘Met de komst van die wet is de stichting opgericht’, zegt Bjorn.

In 2016 is de erfgoedwet zo aangepast dat duikers vrijwel niets meer mogen. ‘Als je in 10 centimeter water iets ophaalt, ben je strafbaar. Terwijl je met een metaaldetector op het land overal aan de slag mag.’ Stimon wil hier graag verandering in brengen is daarom de laatste jaren steeds meer een eenheid gaan vormen naar buiten toe. ‘Het contact met de overheid is verbeterd. Ieder kwartaal gaan we om de tafel met de Rijksdienst Cultureel Erfgoed.’

Contact met de overheid

De stichting bespreekt nu de mogelijkheden van een algemene maatregel van bestuur op de Erfgoedwet. ‘Zo kunnen we ook toestemming krijgen om te voorkomen dat er voorwerpen van wrakken dreigen weg te spoelen in de Noordzee.’ Duikers mogen deze objecten dan meenemen en onderzoeken. ‘Dat is niet alleen in het voordeel van duikers, maar ook belangrijk om de Nederlandse onderwaterhistorie in kaart te brengen.’