Tekst Rene Lipmann

Jeanette Kamphuis filmt onder water, haar videoblogs zijn een soort miniaturen. Met elke keer een ander dier in de spotlight. Op 3 februari om 14:00 uur stage 2 neemt ze je met Onderwaterverhalen livemee in een andere wereld.

Wat betekent water voor jou Jeanette? Thuiskomen?

Water, en vooral zeewater, betekent voor mij inderdaad een soort thuiskomen. Het gewichtloze, de gedempte geluiden en het zachte licht zorgen ervoor dat ik helemaal tot mezelf kom. Weg van alle hectiek in de wereld.

Je behaalde je eerste duikbrevet in 1996, wat was je aanleiding om te gaan duiken?

Ik was benieuwd naar die mooie onderwaterwereld. Als kind was ik al meer onder dan boven water aan het zwemmen. Altijd op zoek naar kleine dieren in het ondiepe. Ik herinner me de zee-egels en kleurige vissen in Zuid-Frankrijk, en de krabbetjes, kwallen en zeesterren in Zeeland. Uren kon ik me daarmee vermaken. Het voelde toen al als een andere wereld. 

Was je direct verkocht? 

Ja!! Mijn eerste brevet heb ik gehaald in Eilat in de Rode zee. Het voelde als springen in een aquarium. De kleuren van alle dieren en de vele meters zicht in dat heldere warme water herinner ik me nog goed. Ik wist dat ik dit veel vaker wilde doen. Uiteindelijk ben ik na nog een aantal vakanties in 1998 lid geworden van de NOB en sindsdien duik ik regelmatig in Nederland.

De Malediven, Filipijnen of Zeeland?

Het is fijn om op reis te gaan en nieuwe landen te ontdekken. Maar uiteindelijk is het bijzondere van reizen om verrijkt met die ervaringen weer thuis te komen. Thuis duiken betekent regelmatig duiken en je omgeving steeds beter leren kennen. Daarom kies ik voor Zeeland. Wat ik ook heel leuk vind van Nederland is dat we vier seizoenen hebben. Die heb je ook onder water, wat veel mensen niet weten.

In 2011 ben je gaan filmen onder water. Wat is je aanpak onder water? Het water in en hup filmen wat je tegenkomt?

Haha, het is een beetje van beide. Kennis van de onderwaterwereld helpt. Wat kun je wanneer en waar verwachten? Aan de andere kant; het blijft natuur. Het is altijd afwachten of datgene wat ik vooraf verzin ook daadwerkelijk te vinden en te filmen is. Een mooi voorbeeld waarbij dat wel is gelukt, is een nest zeedonderpaddeneitjes. Papa bewaakt en verzorgt de eieren tot deze uitkomen. Dit vindt plaats in de winter en het hele proces duurt zo’n zes weken. De eerste keer dat mijn duikmaatje en ik zo’n nest vonden in januari 2022, waren de eitjes nog klein. We zijn erna elk weekend teruggegaan om de ontwikkeling te volgen tot de eitjes uitkwamen. Fantastisch om te zien! Het leverde een paar uur filmmateriaal op. Uiteindelijk heb ik hier een filmpje van vijf minuten van gemaakt. Wat mij verder drijft bij mijn keuze is mijn nieuwsgierigheid. Steeds nieuwe dieren ontdekken en beschrijven. De natuur herbergt nog veel meer moois, waar je in eerste instantie zo aan voorbij zwemt.

Wat is het idee achter je videoblogs? Verhalen delen?

Laten we verhalen delen! Dat is mijn uitgangspunt. Met mijn videoblogs vertel ik wat ik zelf onder water meemaak. Ik houd van verhalen, ik houd van taal – ik lees zelf graag – en ik vind de kracht van taal fascinerend om je mee te nemen in een andere wereld. En beeldtaal is toegankelijk en laagdrempelig. Het format van een korte video van ongeveer 1:30 minuut met een kort blog van circa 200 woorden is op natuurlijke wijze ontstaan en het past nu goed bij wat ik wil delen. Plus, de interactie vind ik fijn. Ik deel graag ervaringen met andere duikers en niet-duikende natuurliefhebbers. 

Vormen je video’s een verhaal op zich, een portret van een onderwerp? Zit er een groter verhaal achter?

Ja, ik kies ervoor om per video een kort portret van een dier te schetsen. Om de kijker ermee te laten kennismaken, soms aangevuld met mijn eigen ervaring op dat moment onder water. De videoblogs zijn een soort miniaturen. Met elke keer een ander dier in de spotlight. Het grotere verhaal erachter? De meeste mensen kennen deze wereld niet en het is tijd dat dat verandert. Waar je om geeft, maak je niet kapot. Ik zou het fijn vinden om daar met mijn miniaturen aan bij te dragen.

Heb je een favoriet onderwerp? Waar word je onder water blij van? Wat beneemt je de adem onder water?

Zeepaardjes blijven magisch om te zien. Vooral als er geen andere duikers zijn en ze natuurlijk gedrag vertonen. Ze eten, zwemmen soms een stukje, eten weer. Een ander magisch moment was de ontmoeting met een tijgerhaai op de Malediven. Hij zwom recht op mijn camera af en het enige wat ik tegen mezelf zei was: ‘houd je camera stil, zorg dat de opname scherp is’. Als het dan gelukt blijkt, is de napret net zo leuk.

In het dagelijks leven ben je coach, beïnvloedt coaching de manier waarop je onder water filmt en vice versa?

Jazeker, want ik ben als coach en duiker dezelfde persoon. Duiken betekent voor mij verstilling. Dat is precies waar ik de coachee toe uitnodig. We laten samen licht schijnen op wat er speelt in zijn of haar leven. We nemen de tijd om te kijken en te voelen hoe iets is. Alles mag er zijn. Dat ervaar ik ook onder water. Ik heb een duikdoel dat niet per se gehaald hoeft te worden, maar dat richting geeft aan de duik. En ondertussen ervaar ik mijzelf in die gewichtloze wereld. Er ontstaat een focus op datgene waar ik mee bezig ben en wat ik daarbij voel. De wereld wordt even heel klein en overzichtelijk. Deze ervaring voedt weer mijn coaching. Ik kan mensen steeds beter leiden naar zo’n stille plek in zichzelf, waar ze zichzelf kunnen ervaren en ontdekken wat hen beweegt of weerhoudt van wat ze willen doen. Krachtig en teer tegelijk. Mensen zien dat ook in mijn films.

Waaruit zich dat in?

Op een steeds natuurlijker manier ga ik zowel boven- als onder water de verbinding aan met wat ik tegenkom. Ik bereid me goed voor en vervolgens verwacht ik niet meer zoveel. Ik laat me steeds vaker leiden door wat me toevalt. 

Waar kan ik je Onderwaterverhalen bekijken en lezen?

Op www.onderwaterverhalen.nl en op socials. De links naar de socials vind je op mijn site.

Op Duikvaker ben je een van de gastsprekers op zaterdag 3 februari om 14:00 uur stage 2. Wat kan ik als bezoeker verwachten? Een soort Onderwaterverhalen live?

Ja! Mijn plan is om een aantal video’s te laten zien en elke video in te leiden met een ingekorte versie van het blog. Zo neem ik je als bezoeker mee onderwater. Ik vertel over “the making of”, hoe ik tot mijn onderwaterverhalen kom. Ik ben benieuwd naar vragen van bezoekers en ik hoop mensen te inspireren om hun eigen creatieve vorm te vinden.