Seminarprogramma Duikvaker 2014

Decompressieziekte treedt op na het duiken en wordt veroorzaakt doordat zich, bij gebruik van gecomprimeerde lucht, stikstofbellen vormen in het weefsel en/of in de bloedvaten. Een belangrijke oorzaak is het overschrijden van de “no-deco” limieten. Er wordt dan zoveel stikstof in het weefsel opgenomen dat dit niet meer binnen de gebruikelijke tijdslimieten op een veilige manier in het veneuze (aderlijke) bloed kan worden opgelost en worden afgevoerd via de longen. De longen fungeren normaliter als een filter dat de stikstofbellen tegen houdt.

Als er sprake is van heel veel stikstofbellen dan gaat dit de filtercapaciteit van de longen te boven en komen er toch stikstofbellen terecht in de slagaders. De stikstofbellen in de slagaders kunnen dan weer vastlopen in de kleine bloedvaten van bijvoorbeeld de hersenen en daar schade veroorzaken, zoals een beroerte met verlammingsverschijnselen of heftige duizeligheid.

Echter ook duikers die zich wel aan de “no-deco” limieten houden kunnen decompressieziekte krijgen. In dat geval gaat met op zoek naar shunts, dat wil zeggen verbindingen tussen de veneuze en arteriële (aderlijke en slagaderlijke) bloedsomloop. Deze shunts omzeilen de longen, zodat de functie van de longen als een filter voor de stikstofbellen afneemt. Een van de mogelijke shunts is het Patent Foramen Ovale, oftewel PFO. Dit is een verbinding tussen linker en rechter hartboezem. Normaal is deze functioneel gesloten, maar onder bijzondere omstandigheden kan deze toch opengaan en kunnen stikstofbellen in de slagaders terecht komen.

Een PFO kan worden gesloten met een “parapluutje”. Er is discussie over welke PFO’s daarvoor in aanmerking komen en bij welke ziektebeelden een PFO gesloten zou moeten worden. Er is ook discussie over het preventief sluiten van PFO’s bij mensen die nog geen decompressieziekte hebben doorgemaakt, bijvoorbeeld bij trimix duikers. Aangezien een PFO bij ongeveer 1/3 van de (duikende) bevolking voorkomt, zou het preventief sluiten van een PFO bij duikers een gat in de markt kunnen zijn. Wat zeggen de deskundigen?

[intense_content_section border_bottom=”2″ margin_bottom=”30″ margin_top=”20″ padding_bottom=”10″ padding_top=”10″ padding_left=”5″ padding_right=”5″]
Rienk Rienks is cardioloog in het UMCU en het Centraal Militair = Hospitaal (CMH) te Utrecht. Tevens heeft hij een polikliniek voor adviezen aan (onder andere) duikers met cardiologische problematiek, CardioExpert, te Rotterdam.
Door zijn werkzaamheden in het CMH kwam hij in aanraking met cardiale problemen van duikende militairen, en heeft daarin inmiddels een expertise verkregen. Hij heeft goede contacten met het Duik Medisch Centrum (DMC) van de Koninklijke Marine te Den Helder. In 2011 haalde hij het certificaat “Duikerarts A”. Hij duikt sedert 1982 en is gekwalificeerd als PADI advanced open water duiker, rescue duiker, en Nitrox duiker.
[/intense_content_section]